Cảm cúm là chỉ hai loại bệnh , một là đường hỗ hấp trên bị viêm nhiễm , hai là bị bệnh cúm. Bệnh thứ nhất là do nhiễm loại virut hoặc vi khuẩn gây nên, biểu hiện ở những hiện tượng như: tắc mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, ngứa cổ họng, nhức đầu, sợ lạnh: Bệnh thứ 2 là do viruts của bệnh cúm xâm nhập gây nên. Biểu hiện chủ yếu là : Sợ lạnh, nhiệt độ cào, buồn nôn, đau mỏi toàn thân, nhưng hiện tượng viêm nhiễm hô hấp trên tương đối nhẹ.
Cảm Cảm cúm có thể xảy ra quanh năm, nhưng về mua xuân và mua đông thương nhiều hơn. Vì có nhiều loại viruts gây nên cảm cúm, hơn nữa lại dễ biến dị. Nên hiện nay trong và ngoài nước chưa có loại thuốc đặc hiệu, thương điều trị theo từng bệnh cụ thể.
Đông y gọi cảm cúm là " thương phong" và "thời hành cảm mạo". Họ cho rằng bị nhiễm gió độc, có phân biệt cảm nóng và cảm lạnh vì vậy dùng thuốc cũng phân biệt .
Biểu hiện chủ yếu của triệu chứng cảm lạnh là : Không có mồ hôi, nhức đầu, chảy nước mũi, đờm trắng và có bọt, nẫm lưỡi trắng mỏng.
Biểu hiện chủ yếu của triệu chứng cảm là : sợ lạnh, người nóng, yết hầu xung đỏ,, đờm vàng và đặc, nước tiểu vàng đỏ, nấm lưỡi vàng và dầy.
2. Khi bị cảm cúm nên ăn uống thanh đạm. Nếu khấu vị kém thì nên ăn nhiều bữa .
3. Không nên ăn thức ăn lạnh hoặc sống như dưa hấu, dưa chuột, trai, ốc, hến, v.v... Các loại hoa quả khác có thể ăn chút ít sau khi ăn cơm.
4. Hành, tỏi có nhiều vitamin lại có tác dụng chống độc nhiễm khuẩn, vì vậy nên ăn càng nhiều càng tốt.
5. Ít hút thuốc hoặc không hút thuốc, uống nhiều nước trà.
6. Khi sợ lạnh, rét run, không có mồ hôi, thì chú ý giữ gìn ấm áp. Khi ra mồ hôi , không được đứng trước gió mát.
7. Trong thời gian bị cảm cúm không được sinh hoạt vợ chồng.
8. Trong dân lưu truyền hai phương pháp phòng cảm cúm rất tốt đó là: ''Xoa hai bên cánh mũi "(1) và "đeo túi thơm" (2).
1. Lá tía tô 15-30gam, gừng sống 4 miếng, lượng đường đỏ vừa phải, mỗi ngày một thang, sắc làm 2 lần
2. Kinh giới 12gam, phòng phong 10gam, gừng sống 3 lát , cam thảo 6gam. Mỗi ngày 1 thang, sắc làm 2 lần
Cây phòng phong vị thuộc nam chữa cảm mạo, đau nhức
3. Sài hồ 10 gam, phòng phong 6 gam, trần bì 5gam, hạch thược 6gam, cam thảo 3 gam, gừng sống 3 miếng, mỗi ngày 1 thang, sắc làm 2 lần.
Các phương thuốc từ 1-3 thích hợp với cảm hàn. Không nên sắc thuốc quá lâu, ngâm thuốc vào trương nước để thuốc ngâm nước, sau đó sắc khoảng 10 phút là được.
4. Bản lam căn 30gam, gừng 10 gam, mỗi ngày 1 thang , sắc 2 lần.
5. Sài hồ 30 gam, cát căn 30 gam, thổ đại hoàng 30 gam, sinh thạch cao 50gam ( sắc trước ) mỗi ngày 1 thang, sắc làm hai lần.
Sài hồ vị thuốc nam chưa cảm lạnh
6. Bồ công anh 30 gam, hoa cúc dại 30 gam, kim ngân hoa 30 gam, cam thảo 10 gam, mỗi ngày 1 thang , sắc hai lần.
Phương thuốc 5-6 thích hợp với cảm nhiệt và bệnh cúm. Khi sốt cao mỗi ngày có thể uống 2 thang.
5. Khi bị tắc mũi , hỷ mũi thật mạnh, đi máy bay dễ bị viêm tai giữa, viêm hộc mũi v.v...
(1) Phương pháp xoa cánh mũi:
Hai tay xoa vào nhau cho nóng lên, ngón tay khép sát lại, để sát lên má, bắt đầu bằng hai ngón tay giữa , đưa từ hai cánh mũi đưa lên gần mắt rồi vòng ra phải lông mày và đưa lên trán, sau đó lại vòng ra hai bên thái dương kéo xuống tai, xuông má rồi lại đưa về hai cánh mũi, cứ làm đi làm lại như vậy nhiều lần, khi nào cảm thấy nóng mặt thì thôi.
(2) Điều trị bằng cách đeo túi thơm :
Thường truật 15gam, bạch chỉ 10gam, sài hồ 15gam, tế tân 10gam, nhục quế 6gam, ngô du 6 gam, xuyên khung 10gam, băng phiến 3gam, tất cả nghiền thành bột, mỗi lần lấy 15gam cho vào túi vải nhỏ, đeo vào cổ, cách mũi khoảng 20cm , 5-7 ngày thay 1 lần, khi ngủ để ở cạnh gối./
Nguồn : Sách bí quyết tự chữa bách bệnh - Tác giả: Lý Thái Nga - Nhà xuất bản Thanh Hóa - Xuất bản năm 1999